Aveiroko eta Zamorako zeramika ekoizpenen azterketa arkeometrikoa eta jalkitze-osteko kutsadura-eta eraldaketa-prozesuen identifikazioa

Resumen

In this Doctoral Thesis a thorough study to deepen in the archaeological knowledge about the Medievaland Post-Medieval pottery activity of the north-west of the Iberian Peninsula is carried out. In this way,the existing lack of information regarding the pottery production of these periods in Zamora and Aveirois filled and the provenance of local or regional origin of the ceramics is assessed, shedding light on theregional or supraregional trade and local consumption patterns. For that, on the one hand, an optimizationof the analytical method has been made and an aging experimental approach has been presented, whichincorporates different alteration and contamination ways in ceramics deposited in water environments.These alteration and contamination paths should be considered to avoid incorrect interpretations ondifferent aspects related to ceramics. Besides, the usage of a non-destructive analytical technique (LAMC-ICP-MS) is presented, whose performance is evaluated in a case study addressed in the course of thisresearch. On the other hand, an archaeometric approach of 124 ceramics from Aveiro and Zamora hasbeen performed. In this way, chemical and mineralogical analyses of the pastes have been carried out byICP-MS and XRD and analyses of the microstructure, glaze and pigment characterization have beencarried out by SEM-EDS, Raman, LA-MC-ICP-MS, solution MC-ICP-MS and LA-HR-ICP-MS.Doktorego Tesi honetan Iberiar penintsulako ipar-mendebaldeko Erdi Aroko eta Erdi Aro ostekozeramikaren jarduerari buruzko ezagutza arkeologikoan sakondu da. Horrela, Zamorako eta Aveirokogarai horietako zeramika-ekoizpenari buruzko informazio falta osatu da, eta zeramikaren tokiko edoeskualdeko jatorria eta eskualdeko edo eskualdez gaindiko merkataritza eta tokiko kontsumo-ereduakebaluatu dira. Horretarako, batetik, metodo analitikoa optimizatu da, eta laborategiko zahartzeesperimentubat aurkeztu da, ur-inguruneetan jalkitako zeramikek jasan ditzaketen hainbat eraldaketa- etakutsadura-prozesu azaltzen dituena. Prozesu horiek kontuan hartu behar dira zeramikarekin zerikusiaduten alderdien interpretazio okerrak saihesteko. Gainera, teknika analitiko ez-suntsitzaile baten erabileraere azaldu da (LA-MC-ICP-MS). Teknika honen errendimendua ikerketa honetan aztertutako kasuazterketabatean ebaluatu da. Bestalde, Aveiro eta Zamorako 124 zeramiketan hurbilketa arkeometrikobat burutu da: pasten analisi kimikoak eta mineralogikoak ICP-MS eta XRD bidez egin dira etamikroegituraren, beiraduren eta pigmentuen karakterizazioa SEM-EDS, Raman, LA-MC-ICP-MS,soluzio MC-ICP-MS eta LA-HR-ICP-MS bidez egin da. // In this Doctoral Thesis a thorough study to deepen in the archaeological knowledge about the Medievaland Post-Medieval pottery activity of the north-west of the Iberian Peninsula is carried out. In this way,the existing lack of information regarding the pottery production of these periods in Zamora and Aveirois filled and the provenance of local or regional origin of the ceramics is assessed, shedding light on theregional or supraregional trade and local consumption patterns. For that, on the one hand, an optimizationof the analytical method has been made and an aging experimental approach has been presented, whichincorporates different alteration and contamination ways in ceramics deposited in water environments.These alteration and contamination paths should be considered to avoid incorrect interpretations ondifferent aspects related to ceramics. Besides, the usage of a non-destructive analytical technique (LAMC-ICP-MS) is presented, whose performance is evaluated in a case study addressed in the course of thisresearch. On the other hand, an archaeometric approach of 124 ceramics from Aveiro and Zamora hasbeen performed. In this way, chemical and mineralogical analyses of the pastes have been carried out byICP-MS and XRD and analyses of the microstructure, glaze and pigment characterization have beencarried out by SEM-EDS, Raman, LA-MC-ICP-MS, solution MC-ICP-MS and LA-HR-ICP-MS.Doktorego Tesi honetan Iberiar penintsulako ipar-mendebaldeko Erdi Aroko eta Erdi Aro ostekozeramikaren jarduerari buruzko ezagutza arkeologikoan sakondu da. Horrela, Zamorako eta Aveirokogarai horietako zeramika-ekoizpenari buruzko informazio falta osatu da, eta zeramikaren tokiko edoeskualdeko jatorria eta eskualdeko edo eskualdez gaindiko merkataritza eta tokiko kontsumo-ereduakebaluatu dira. Horretarako, batetik, metodo analitikoa optimizatu da, eta laborategiko zahartzeesperimentubat aurkeztu da, ur-inguruneetan jalkitako zeramikek jasan ditzaketen hainbat eraldaketa- etakutsadura-prozesu azaltzen dituena. Prozesu horiek kontuan hartu behar dira zeramikarekin zerikusiaduten alderdien interpretazio okerrak saihesteko. Gainera, teknika analitiko ez-suntsitzaile baten erabileraere azaldu da (LA-MC-ICP-MS). Teknika honen errendimendua ikerketa honetan aztertutako kasuazterketabatean ebaluatu da. Bestalde, Aveiro eta Zamorako 124 zeramiketan hurbilketa arkeometrikobat burutu da: pasten analisi kimikoak eta mineralogikoak ICP-MS eta XRD bidez egin dira etamikroegituraren, beiraduren eta pigmentuen karakterizazioa SEM-EDS, Raman, LA-MC-ICP-MS,soluzio MC-ICP-MS eta LA-HR-ICP-MS bidez egin da.