Ama itzultzailea memorien transmisio-bideetanMartutene eleberriaren irakurketa bat
-
1
Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea
info
Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea
Lejona, España
ISSN: 0046-435X
Year of publication: 2020
Year: 52
Issue: 130
Pages: 471-490
Type: Article
More publications in: Fontes linguae vasconum: Studia et documenta
Abstract
LABURPENA Saizarbitoriaren Martutene (2012) eleberriko Julia protagonistaren bitartekaritza-rola dugu aztergai. Itzultzailea da, eta Martin bikotekide idazleari eta haren testuari leial izan beharrez sortzen zaizkion kezkei eta nekeei erreparatuko diegu. Zubi-lan horrekin bat interpretatuko dugu Juliak familian egiten duen bitartekaritza: memorien transmisioari buruz gogoetatzen du, semea bitarteko. Kasu horretan ere, iraganarekiko leialtasuna eta horrek ondorengoei eragin diezaiekeen zama izango ditu Juliak gogoetagai. Ondorioztatuko dugu bitartekari leialaren irudia problematizatuaz, ezabatzeak eta birkokatzeak proposatzen dituela ama itzultzaileak transmisio-bide gisa, ikuspegi kritiko batetik. RESUMEN En el presente trabajo se analiza el papel mediador de Julia, protagonista de la novela Martutene (2012) de Ramon Saizarbitoria. Julia es traductora y visibilizaremos aquí las inquietudes y fatigas que le hace sentir la necesidad de ser fiel al texto y al autor que traduce, su compañero sentimental Martin. Interpretaremos, asimismo, la mediación que realiza Julia en el seno familiar, en tanto en cuanto reflexiona sobre la transmisión de la memoria con respecto a su hijo. También en este caso Julia se preocupa por la lealtad al pasado, y reflexiona sobre la carga que todo ello pueda suponer a los descendientes. Concluiremos que, problematizando la imagen del mediador fiel y desde un punto de vista crítico, la madre traductora propone omisiones y reposicionamientos como vías de transmisión. ABSTRACT This paper analyses the mediating role of Julia, one of the main characters in Ramon Saizarbitoria’s novel Martutene (2012). Julia is a translator and we will make visible here her concerns and fatigues as she feels the need to be faithful to the text and the author she is translating, his sentimental companion Martin. We will also interpret Julia’s mediation within her family, as far as she reflects on the transmission of the memory to his son. Here again, Julia is concerned with the loyalty to the past, and thinks about the burden this may place on descendants. We will conclude that, by problematizing the image of the faithful mediator and from a critical point of view, the mother and translator proposes omissions and repositioning as ways of transmission.
Bibliographic References
- Aldekoa, I. (2013). Martutene: la escritura o la vida. Ínsula, 797, 21-23.
- Aldekoa, I. (2018). Ramon Saizarbitoria eta Joxe Azurmendirekin solasean. Egan: Euskalerriaren Adiskideen Elkarteko Boletinaren Euskarazko Gehigarria, 3-4, 29-48.
- Alvarez-Uria, A. (2012). Lau katu dira? Gorputza eta desira euskal emakume idazle garaikideen lanetako ahots subalternoetan eta bitarteko espazio identitarioe¬tan. In A. Alvarez-Uria & G. Lasarte (arg.), Gorputza eta generoa euskal kulturan eta literaturan (91-108. or.). Bilbo: upv/ehu.
- Aresti, N. (2014). De heroínas viriles a madres de la patria. Las mujeres y el nacionalismo vasco (1893-1937). Historia y Política, 31, 281-308.
- Arroita, I. (2015). Ramon Saizarbitoriaren nobelagintza memoria ikasketen ikuspegitik (doktore tesia). Gasteiz, upv/ehu.
- Assmann, J. (1995). Collective memory and cultural identity. New German Critique, 65, 125-133.
- Baker, M. (2006). Translation and conflict. A narrative account. London and New York: Routledge, Taylor & Francis e-Library. https://epdf.tips/download/ translation-and-conflict-a-narrative-account.html helbidetik eskuratua.
- Blickle, P. (2002). Heimat. A critical theory of the German idea of homeland. Rochester & NY: Camden House.
- Colbert Goikoa, D. (2016). Traducción y auto-exégesis en Martutene de Ramon Saizarbitoria. Pasavento: Revista de Estudios Hispánicos, 4(2), 347-363.
- Del Valle, T. (1999). El género en la construcción de la identidad nacionalista. Foro Hispánico, 16, 37-44.
- Erll, A. (2011). Memory in culture. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
- Gabilondo, J. (2013). New York-Martutene: Euskal postnazionalismoaren utopiaz eta globalizazio neoliberalaren krisiaz (edo nola desiratuko dugu orain?). Bilbo: upv/ehu.
- Ibarluzea, M. (2017). Itzulpengintzaren errepresentazioak euskal literatura garaikidean: eremuaren autonomizazioa, literatur historiografiak eta itzultzai¬leak fikzioan (doktore tesia). Gasteiz, upv/ehu.
- Kaindl, K. (2014). Going Fictional! Translators and interpreters in literature and film. In K. Kaindl & K. Spitzl (arg.), Transfiction. Research into the realities of translation fiction (1-26. or.). Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins.
- Kortazar, J. (2012). Bost pertsonaia, hiru liburu, sinbolo bi, egilea eta gizartea. El Correo, 2012/04/28. Kritiken hemeroteka, http://kritikak.armiarma. com/?p=5462 helbidetik eskuratua.
- Legarreta. I. (2008). Euskal nazionalismoa Ramon Saizarbitoriaren Martutenen. Iñaki Abaitua eta Juliaren gogo-bihotzetan haztakatzen. Egan: Euskalerriaren Adiskideen Elkarteko Boletinaren Euskarazko Gehigarria, 3-4, 49-75.
- Mihalache, I. (2005). Le jeu de scène: traductions et traducteurs à travers les cultures et les genres littéraires. In D. Delabastita & R. Grutman (arg,), Fictionalising translation and multilingualism (139-154. or.). Antwerpen: Hogeschool Anterpen Hoger Instituut voor Vertalers en Tolken.
- Olaziregi, M. J. (2012). Basque literary history. Reno: Center for Basque Studies-University of Nevada.
- Otaegi, L. & Otsagabia, G. (2019). Beste gerrako kronikak, bikote harremanak eta indarkeria Ramon Saizarbitoriaren eleberrigintzan. Bilbo: Labayru Ikas¬tegia.
- Pagola, I. (2005). Neologismos en la obra de Sabino Arana Goiri (Iker, 18). Bilbo: Euskaltzaindia.
- Resina, J. R. (2011). Denegación y ética de la memoria. In M. J. Olaziregi (arg.), Literaturas ibéricas y memoria histórica (riev, Cuadernos, 8) (18-26. or.). Donostia: Eusko Ikaskuntza.
- Retolaza, I. & Serrano, A. (2012). Koaderno gorria, aitortza baten bidaia. Euskera, 57 (3), 705-733.
- Saizarbitoria, R. (2012). Martutene. Donostia: Erein.
- Saizarbitoria, R. (2015). Ramon Saizarbitoria: itzulpen-ohiturei buruzko galdetegiaren erantzunak. Argitaragabea.
- Simenoni, D. (2004). Le traducteur, personnage de fiction. Spirale: arts, letters, sciences humaines, 197, 24-25.
- Siouda, A. (2012). La traduction comme substitute d’amour, thérapie et art de la relation. Traduire, 226, 21-38.
- Zapiain, M. (2015). Saizarbitoria eta iragana. Zarautz: Susa.