Ahozko hizkera informalerako gaitasuna eta harreman-sare informaletako hizkuntza-erabilera: azterketa kuantitatibo bat unibertsitateko gazteen testuinguruan

  1. Miren, Artetxe, Sarasola 1
  2. Garbiñe, Bereziartua, Etxeberria 1
  3. Naroa, Burreso, Pardo 1
  1. 1 Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea
    info

    Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea

    Lejona, España

    ROR https://ror.org/000xsnr85

Revista:
Euskera ikerketa aldizkaria: Revista de Investigación de la Real Academia de la Lengua Vasca

ISSN: 0210-1564

Any de publicació: 2024

Volum: 69

Número: 1

Pàgines: 49-78

Tipus: Article

DOI: 10.59866/EIA.V1I69.274 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAccés obert editor

Altres publicacions en: Euskera ikerketa aldizkaria: Revista de Investigación de la Real Academia de la Lengua Vasca

Resum

El hecho de que el uso del euskera no haya aumentado tanto como el conocimiento, ha puesto el foco en los hábitos lingüísticos en el ámbito informal. En este estudio se ha analizado la competencia para hablar en euskera en el ámbito informal de jóvenes universitarios; en concreto, el grado de relación que tiene esta competencia con las lenguas que se utilizan para hablar con familiares y amigos. Para ello, se han recibido mediante cuestionario las respuestas de 292 alumnos que cursan Educación Primaria en el campus de Donostia/San Sebastián de la UPV/EHU. Los resultados muestran, entre otras cosas, que la influencia de las amistades es mayor que la de la familia. En consecuencia, se propone que la universidad puede ser un espacio idóneo para incidir no sólo en el uso, sino también en la competencia lingüística.

Referències bibliogràfiques

  • AIZPURUA, Jon (2018). «Euskararen erabilera eta erabileran eragiten duten fak-tore nagusiak», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 106 (2018): 29-45.
  • ALTUNA, Jaime (2015). «Euskara pasilloetan galduta. Praktiken aldaketak eta hiz-kuntz mudantzak nerabezaroan», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 97 (2015): 39-65.
  • ALTUNA, Jaime (2017). «Genero identitatearen hizkuntza jokoa. Hurbiltze etnografikoa nerabeen hizkuntza-praktiketara», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 104(2017): 139-157.
  • ALTUNA, Jaime (2023). Hizkuntzaren funanbulistak. Hizkuntza-sozializazioa kirol ere-muan adin eta generoan ardaztuta [Doktorego-tesia], Euskal Herriko Unibertsita-tea, 2023. https://addi.ehu.es/handle/10810/62640.
  • AMONARRIZ, Kike (2005). «Gazte-hizkeraren egungo egoera eta garrantzia», in Gazte-hizkera. Jardunaldien hitzaldiak eta ondorioak. Donostia: Urtxintxa: 11-19.
  • AMONARRIZ, Kike (2008). «Gazte hizkerak-hizkera gazteak», BAT Soziolinguistika Aldizka-ria 68 (3) (2008): 167-183.
  • AMONARRIZ, Kike (2009). «XXI. mendeko euskaldunak: Nola aldatu(ko) diren gauzak, kamarada», in Transmisinoa eta Erabilerea. XIII. Jardunaldiak. Bilbo: Mendebalde: 113-142.
  • AMORRORTU, Estibaliz (2005). «Gazte-hizkeraren bila? Soziolinguistikatik haus-narketa pare bat», in Gazt_e hizkera: jardunaldien hitzaldiak eta ondorioak. Donostia : Urtxintxa: 35-43.
  • AMORRORTU, Estibaliz, orteGA, Ane, GoiriGolzArri, Jone (2017). «Euskararen hiztun aktibo bihurtzeko gakoak», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 104 (3) (2017): 11-49. https://soziolinguistika.eus/files/amorrotu_et_al_104.pdf.
  • ARANGUREN, Maddi (2012). «Azpeitiko gazteak eta euskara» Sakontze egitas-moa, HIZNET: Hizkuntza Plangintza Graduondokoa, 2012. https://hiznet.asmoz.org/wp-content/uploads/2018/10/Azpeitia.pdf.
  • ARTETXE, Miren (2020).Ipar Euskal Herriko bertso-eskoletako gazteen hizkun-tza ibilbideak. Gazte identitateak, hizkuntza mudantzak eta legitimazio prozesuak [Doktorego-tesia], Euskal Herriko Unibertsitatea, 2020. https://addi.ehu.es/hand-le/10810/45422.
  • ARTETXE, Miren (2023). Euskara eta gazteak Lasarte-Orian (IV). 30 urte eta gero, zer? Lasarte-Oria: Lasarte-Oriako Udala. https://www.lasarte oria.eus/docu-ments/298010/3706031/Euskara+eta+gazteak+IV.pdf/2699f19f-5020-8da7-bf0b-e4128945dc59.
  • ARTETXE, Miren eta BEREZIARTUA, Garbiñe (2023). Gaztelania eta frantsesarekiko desoreka euskal gazteen eguneroko hizkerarako adierazkortasunean: faktore horien era-gina Donostia eta Baionako unibertsitate-ikasleen hizkuntza-hautuan. Euskaltzaindia--Mintzola (txosten argitaratu gabea).
  • ARTOLA, Itxaro (2013). «Euskararen ainguralekuak Arrasateko gazteen hizkun-tza-portaeran: zergatik eta non hitz egiten duten euskaraz», BAT Soziolinguistika aldizkaria 89 (2013): 61-83.
  • BALDA, Oier (2022). Gazteen hizkeraren ezaugarriak: Euskaraz “gaizki” hitz egi-ten ikasten [Master Amaierako Lana] (Unibertsitate Masterra Bigarren Hezkun-tzako Irakasletzan), Nafarroako Unibertsitate Publikoa, 2022. https://academica-e.unavarra.es/xmlui/bitstream/handle/2454/43436/balda.117741-euskara_MU-PES_2122.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
  • BEDAXAGAR, Maider (2021). «Euskaldun bat, bi euskara: zuberera eta batua zuberotar gazteen ahotan gaur egun», in Arantzazutik mundu zabalera: euskararen normatibizazioa, 1968-2018. Bilbo: Euskaltzaindia: 177-193.
  • BEREZIARTUA, Garbiñe (2013). «Ingurune euskalduneko gazteak eta hizkuntza idatzia, eskolan eta eskolatik kanpo», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 89 (2013): 25-42.
  • BERRIO-OTXOA, Kontxesi, HERNÁNDEZ, Jone Miren eta MARTÍNEZ, Zesar (2003). Gaztetxoak eta aisialdia: etorkizuna aurreikusten (2001-2002).Gasteiz: Eusko Jaurla-ritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia. https://www.euskadi.eus/contenidos/docu-mentacion/o_etorikizuna20012002/eu_etorkizu/adjuntos/etorkizuna20012002.pdf.
  • COYOS, Jean-Baptiste (2005). «Écart entre connaissance et usage d’une langue minoritaire: modèles théoriques et cas de la langue basque», in Variable territoriale et promotion des langues minoritaires. Pessac: Maison des Sciences de l’Homme d’Aquitaine: 411-427.
  • DORAI, Olatz (2018). Hitanoa: Ikasleen ahozkoari adierazkortasuna emateko bide [Master Amaierako Lana] (Unibertsitate Masterra Bigarren Hezkuntzako Ira-kasletzan), Nafarroako Unibertsitate Publikoa, 2018. https://academica-e.unava-rra.es/xmlui/bitstream/handle/2454/31011/Olatz%20Dorai%20MB.pdf?sequen-ce=1&isAllowed=y.
  • ECKERT, Penelope (2006). «Communities of Practice», in Encyclopedia of Lan-guage and Linguistics. Elsevier: 683-685
  • EGIZABAL, Diego, HueGun, Axier, JAureGi, Pello, (2004). «Kuadrillategi egitas-moa», BAT Soziolinguistika Aldizkaria, 53 (2004): 103-111.
  • ESNAOLA, Imanol (1997). «Gazte euskaldunen lagun arteko hizkera hemen eta orain zertan den ulertzeko zenbait argibide», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 24 (1997): 63-75.
  • ETXABE, Amets (2005). «Kode-alternantzia lagun arteko gazte-hizkeran» Sakon-tze egitasmoa, HIZNET: Hizkuntza Plangintza Graduondokoa, 2005. https://hiz-net.asmoz.org/wp-content/uploads/2018/10/AmetsEtxabe.pdf.
  • ETXEBERRIA, Lierni (2013). «Ibarrako gazte-hizkera: kode-alternantzia» Sakon-tze egitasmoa, HIZNET: Hizkuntza Plangintza Graduondokoa, 2013. https://hiz-net.asmoz.org/wp-content/uploads/2018/10/Ibarra_Lierni.pdf.
  • FEIXA, Carles (1999). De jóvenes bandas y tribus. Antropología de la juventud. Barcelona: Ariel.
  • FEIXA, Carles eta NOFRE, Jordi (2012). «Culturas Juveniles», Sociopedia.isa (2012).doi: 10.1177/205684601291.
  • GARAY, Urtza eta ETXEBARRIA, Aintzane (2010). «Irakasleen komunikazio-gai-tasuna: hausnarketarako gaia», UZTARO Giza eta Gizarte Zientzien Aldizkaria 73 (2007): 39-48.
  • GOIRIGOLZARRI, Jone, AMORRORTU, Estibaliz eta ORTEGA, Ane (2019). «Activación lingüística de jóvenes neohablantes de euskera en la universidad», in Neohablantes de lenguas minorizadas en el Estado español. Madrid:Iberoamericana Vervuert: 23-46.
  • HERNÁNDEZ, Jone Miren (2005). Jolasgaraia. Gaztetxoak, hizkuntzak eta identitateen adierazpenak. Gasteiz: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia.Hernández, Jone eta AltunA, Jaime (2017). «Gazteak euskararen jolastokian», in Euskararen biziberritzea: marko, diskurtso eta praktika berriak birpentsatzen. Bilbo: Udako Euskal Unibertsitatea: 53-70.
  • HERNÁNDEZ, Jone Miren, ALTUNA, Jaime eta IÑARRA, Maialen (2020). Euskara Kirolkide. Lanketa teoriko-kontzeptuala. Andoain: Soziolinguistika Klusterra. https://soziolinguistika.eus/wp-content/uploads/2021/09/EuskaraKirolkide_2020_TXOS-TENA_OinarriTeorikoa.pdf.
  • HERNÁNDEZ, Jone Miren eta SANTAMARIA, Ainara (2021). «Do It Yourselfetik planifikaziora: Euskal hiztun gazteak eta berreskurapenaren auziak», Fontes Linguae Vasconum 132 (2021): 349-374.
  • IBARRA, Orreaga (2008). «Apuntes sobre interferencia castellano-vasca en el lenguaje juvenil actual: léxico, calcos y transferencia lingüística», Oihenart 23 (2008): 219-240.
  • IBARRA, Orreaga (2011). «Sobre estrategias discursivas de los jóvenes vascohablantes: causas que motivan el cambio de código», Oihenart 26 (2011): 277-298.
  • IBARRA, Orreaga (2013). «El code switching vasco-castellano en oraciones atributivas de hablantes jóvenes», Oihenart 28 (2013): 115-130.
  • IBARRA, Orreaga (2014). «Tipología y pragmática del code-switching vasco-castellano en el habla informal de jóvenes bilingües», LAPURDUM Euskal Ikerketen Aldizkaria 18 (2014): 23-40.
  • IÑIGO, Patxi (2007). «Bortzirietako hizkeraren zenbait berezitasun gaurko gaz-teen mintzairan», Euskera 1 (52) (2007): 291-318.
  • RAOLA, Joxemari (1992). Euskara eta gazteak Lasarte-Orian. Hizkuntz jokaerak. Lasarte-Oria: Lasarte-Oriako Udala. https://www.lasarte-oria.eus/docu-ments/298010/23017914/Gazteak+eta+Euskara+1992.pdf/5e034b8c-b0ca-6025-5a05-190c2830ff22.
  • IURREBASO, Iñaki (2016). «Hainbat gogoeta hizkuntza-gaitasunaren inguruan», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 99 (2016): 81-95.
  • IURREBASO, Iñaki (2021). «Euskarazko hizkuntza-gaitasuna eta erabilera: zer dago indar-tsuen?, zer ahulen?», HERMES Pentsamendu eta Historia Aldizkaria 69 (2021): 24-39.
  • JAUREGI, Pello (2003). Euskara eta gazteak Lasarte-Orian (II). Hizkuntzazko jokae-rak. Lasarte-Oria: Lasarte-Oriako Udala. https://www.lasarte-oria.eus/docu-ments/298010/3706031/Euskara+eta+Gazteak+II/dbe52f3c-8a6a-9535-a009-36a1ffcbe0b6.
  • JAUREGI, Pello (2013). Euskara eta gazteak Lasarte-Orian (III). 20 urteko bilakaera. La-sarte-Oria: Lasarte-Oriako Udala. https://www.lasarte-oria.eus/docu-ments/298010/3706031/Euskara+gazteak+2013/e5b14357-fcac-ef65-156d--d43685c86383.
  • KASARES, Paula (2012). «Euskararen belaunez belauneko jarraipena hizkuntza sozializazioaren paradigmatik», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 82 (2012): 15-52.
  • KRASHEN, Stephen (1976). «Formal and Informal Linguistic Environments in Language Acquisition and Language Learning», TESOL Quarterly 10 (2) (1976): 157-178. https://doi.org/10.2307/3585637.
  • LANTTO, Hanna (2014). «Code-switching, swearing and slang: The colloquial register of Basque in Greater Bilbao», International Journal of Bilingualism 18 (6) (2014): 633-648.
  • LANTTO, Hanna (2015a). Code-switching in greater Bilbao. A bilingual variety of collo-quial basque [Doktorego Tesia], Helsinkiko Unibertsitatea. https://helda.helsinki.fi/items/17177fa1-284e-4f6e-9b08-20925929c5be.
  • LANTTO, Hanna (2015b). «Conventionalized code-switching: Entrenched semantic-pragmatic patterns of a bilingual Basque-Spanish speech style», International Journal of Bilingualism 19(6) (2015b): 753-768.
  • LANTTO, Hanna (2016). «Conversations about code-switching: contrasting ideologies of purity and authenticity in Basque bilinguals’reactions to bilingual speech», Multi-lingua 35(2) (2016): 137-161. https://doi.org/10.1515/multi-2015-0040.
  • LAUZIRIKA, June (2014). Lekeitioko gazteak eta euskara. Bermeoko egoerarekin al deraketa [Gradu Amaierako Lana], HIZNET: Hizkuntza Plangintza Graduondo-koa, 2014. https://hiznet.asmoz.org/wp-content/uploads/2018/10/HIZNET_June--Lauzirika.pdf.
  • LE BRETON, David (2014). Una breve historia de la adolescencia. Buenos Aires: Nueva Visión.
  • LEE, Jin Sook eta BUCHOLTZ, Mary (2015). «Language Socialization Across Lear-ning Spaces», in The handbook of classroom discourse and interaction. Malden-Ox-ford-West Sussex: Wiley-Blackwell: 319-336.
  • LEGARRA, Endika (2019). Lagunekin euskaraz. Gazteen lagunarteko hizkera lan-tzeko proposamen didaktikoa [Master Amaierako Lana] (Unibertsitate Masterra Bigarren Hezkuntzako Irakasletzan), Nafarroako Unibertsitate Publikoa, 2019. https://academica-e.unavarra.es/xmlui/bitstream/handle/2454/33669/Endika%20Le-garra%20MBL%20-%20Lagunekin%20euskaraz.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
  • LUJANBIO, Oihana (2012). «Hizkuntza-aldakortasuna Goizuetako euskaran», UZTARO Giza eta Gizarte Zientzien Aldizkaria 80 (2012): 77-97.
  • MARTÍNEZDE LUNA, Iñaki (2004). «Euskararen erabilera egokirako gizarte bal-dintza», in Egokitasuna hizkuntzaren erabileran. VIII. Jardunaldiak. Bilbo: Mendebal-de Euskal Kultur Alkartea: 11-38.
  • MARTÍNEZDE LUNA, Iñaki eta BERRIO-OTXOA, Kontxesi (2000). Etorkizuna au-rreikusten 99. Euskal Herriko gaztetxoak eta euskara. Nafarroako Unibertsitate Publi-koa, Euskal Kultur Erakundea eta Euskal Herriko Unibertsitatea.
  • MORALEJO, Rubén eta RAMALLO, Fernando (2019). «Las condiciones del (pre)falantismo y el proceso de conversión lingüística en Galicia», in Neohablantes de lenguas minorizadas en el Estado español. Madril: Iberoamericana-Vervuert.
  • MUÑOA, Inma (1997). «Pragmatic functions of code-switching among Basque--Spanish bilinguals», in Actas do I Simposio Internacional sobre o Bilingüismo. Vigo: Universidad de Vigo: 528-541.
  • ORMAETXEA, José Luis (2008). «Otxandioko hizkera: adinaren araberako baria-zioa», Fontes Linguae Vasconum 108 (2008): 249-262.
  • ORTEGA, Ane, AMORRORTU, Estibaliz, GOIRIGOLZARRI, Jone; URLA, Jacqueline eta URANGA, Belen (2013). «Hiztun berrien hizkuntza identitatea: “nolako euskal-duna naiz?”», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 87-88 (2013): 151-170.
  • ORTEGA, Ane, URLA, Jacqueline, AMORRORTU, Estibaliz, GOIRIGOLZARRI, Jone eta URANGA, Belen (2015).«Linguistic identity among new speakers of Basque», International Journal of the Sociology of Language 231 (2015): 85-105.
  • ORTEGA, Ane, AMORRORTU, Estibaliz, GOIRIGOLZARRI, Jone eta URLA, Jacqueline (2016). Los nuevos hablantes de euskera. Experiencias, actitudes e identidades. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea.
  • ORTEGA, Ane, GOIRIGOLZARRI, Jone eta AMORRORTU, Estibaliz (2022). «Partici-patory action research to promote linguistic mudas among new speakers of Basque: design and benefits», Journal of Multilingual and Multicultural Development 43 (1) (2022): 55-67.
  • OZAITA, Josu (2014). «Hurbilpen bat Tolosaldeko gazteek hitanoari buruz duten pertzepzio, diskurtso eta praktikara», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 91 (2014): 83-103.
  • PEREZ GAZTELU, Elixabete (2022). «Euskara batua gazteen lagunarteko ziberko-munikazio pribatua», in Arantzazutik mundu zabalera: euskararen normatibizazioa, 1968-2018. Bilbo: Euskaltzaindia: 471-484.
  • PEREZ GAZTELU, Elixabete eta ZULAIKA, Esther (2016). «Estrategias comunicati-vas en las conversaciones “escribladas” de chat: el contacto lingüístico», in Antes y después de los mass media. Actores y estrategias comunicativas. Madril: Dyckinson: 358-376.
  • PUGDEVALL, Maite, WALSH, John, AMORRORTU, Estibaliz eta ORTEGA, Ane (2018). «‘I’ll be one of them’: linguistic mudes and new speakers in three minority language contexts», Journal of Multilingual and Multicultural Development 39 (5) (2018): 445-457. https://doi.org/10.1080/01434632.2018.1429453.
  • PUJOLAR, Joan, González, Isaac eta MArtinez, Roger (2010). «Les mudes lingüístiques dels joves catalans», LLENGUA I ÙS Revista Tècnica de Política Lingüística 48 (2010).
  • QUINTANILLA, Maite (2014). «Gazteak, hizkuntza eta hegemonia: lekuan lekuko ikerketa antropologikoa Soraluzen», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 92-93 (2014): 87-120
  • RODRIGUEZ, Fito eta ESNAOLA, Imanol (1996). «Idatzizko euskara batua eta ahozko euskararen arteko kontraesanak: Euskal Herriaren nortasun kolektiboaren eraikuntzan (gazte-hizkeraren kasua)», Tantak 16 (1996): 67-78.
  • SCHIEFFELIN, Bambi, B., OCHSETA, Elinor (1986). «Language socialization», Annual review ofanthropology 15 (1986):163-191.
  • UNAMUNO, Lorea (2010). «Adinaren araberako bariazioa Gizaburuagako hizke-ran», Euskalingua 16 (2010): 41-48.
  • ZABALA, Josune (2013). «Ahozko hizkuntza derrigorrezko bigarren hezkuntzan. Esku hartzea eta ikasleen garapena Tolosako esperientzian», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 87-88 (2013): 127-148.
  • ZABALA, Josune eta AYERZA, Maitane (2011). «Tolosa: gazteen ahozkotasunaren laborategi (I)», Euskera, 55 (2) (2011): 671-693.
  • ZARRAGA, Arkaitz, COYOS, Jean-Baptiste, HERNÁNDEZ, Jone Miren, JOLY, Lionel, LARREA, Imanol, MARTÍNEZ, Loren, URANGA, Belen eta BILBAO, Paul (2010). Soziolinguistika eskuliburua. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza.
Fuente de los datos: Dialnet